Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên là một trong những di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại đã được UNESCO công nhận. Tại Lâm Đồng, với sự phát triển của du lịch, nét văn hóa truyền thống này càng có cơ hội phát triển hơn nữa. Tạo nên sức hút mãnh liệt với những du khách yêu thích văn hóa truyền thống. Để hiểu hơn về lễ hội này, cùng LamDongtoplist tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu đôi nét về Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên
Cồng chiêng là gì?
Cồng chiêng là loại nhạc cụ đặc trưng của một số dân tộc thiểu số, có tên tiếng là goong. Tiền thân của cồng chiêng là đàn đá, chiêng đá, cồng chiêng ra đời cùng với thời kỳ đồ đồng lên ngôi.
Ngay từ khi ra đời, trong tất cả các lễ hội của người Việt xưa đều vang lên những tiếng cồng trầm đục, vừa trầm lắng vừa hào hùng, vọng khắp núi rừng. Cồng chiêng còn là sự kết nối giữa các thế hệ. Những hoa văn trên cồng chiêng luôn có sự biến đổi theo từng thời kỳ, phản ánh văn hóa truyền thống một cách rõ nét.
Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên tổ chức ở đâu?
Năm 2005, lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và Di sản văn hóa phi vật thể nhân loại. Trở thành thành tố quan trọng thu hút du khách trong và ngoài nước đến với vùng đất đỏ Tây Nguyên. Lễ hội là nơi tái hiện đầy đủ và chân thực không gian văn hóa cồng chiêng, phục dựng các lễ nghi, lễ hội truyền thống. Cũng như sinh hoạt văn nghệ dân gian kết hợp quảng bá văn hóa, ẩm thực Tây Nguyên.
Lễ hội được tổ chức từ tháng 3 – tháng 12, luân phiên hàng năm giữa các tỉnh văn hóa cồng chiêng. Như: Đắk Lắk, Kon Tum, Đắk Nông, Lâm Đồng và Gia Lai.
Cách đánh cồng chiêng
Cồng chiêng có hai cách đánh. Đó là đánh bằng dùi và đánh bằng cườm tay. Dùi cũng được chia làm hai loại là dùi mềm và dùi cứng. Dùi cứng là dùi gỗ được đục đẽo kỹ lưỡng. Còn dùi mềm làm từ gốc cây dứa dại khô hoặc làm bằng dùi cứng bọc lại bằng vải.
Mỗi loại dùi khi đánh cồng chiêng sẽ mang lại những âm sắc khác nhau. Loại dùi mềm cho âm thanh ngân vang, trầm đục, hào hùng và tròn trịa. Trong khi đó dùi cứng va chạm cùng kim loại sẽ tạo ra âm thanh rất lớn, mãnh liệt. Còn cách đánh cồng chiêng bằng cườm tay lại tạo ra âm sắc xa xăm, bí ẩn, trầm buồn.
Trong quá trình đánh cồng, phải kết hợp thật nhuần nhuyễn giữa hai tay, để tạo nên giai điệu hoàn chỉnh. Bên cạnh đó, trong các lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên, những giai điệu sẽ khá phức tạp. Vì vậy đòi hỏi ở những người đánh cồng chiêng cùng kết hợp với nhau một cách hoàn hảo mới tạo nên cả một bài diễn tấu.
Ý nghĩa của lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên
Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên thường được tổ chức bởi các dân tộc: Gia Rai, Ê Đê Kpah, Ba Na, Xơ Đăng, Brâu, Cơ Ho,… Cồng chiêng là nhạc cụ dành cho nam giới chơi. Tuy nhiên ở một số dân tộc thì cả nam cả nữ đều có thể đánh cồng. Đặc biệt ở dân tộc Ê Đê thì chỉ cơ nữ giới mới được chơi cồng chiêng.
Cồng chiêng có rất nhiều giai điệu, phụ thuộc vào dân tộc, vào người chơi. Với mỗi sự kiện khác nhau, các vở diễn sẽ được thực hiện để phù hợp với tính chất sự kiện. Mỗi giai điệu này đều gắn với đời sống hàng ngày của người dân. Nói lên tiếng lòng, tâm tư, tình cảm của đồng bào các dân tộc thiểu số. Thanh âm của cồng chiêng cũng được coi là sợi dây kết nối với thần linh. Để gửi gắm những cầu nguyện, những mong mỏi của con người đến với thế giới tâm linh.
Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên tại Lâm Đồng
Để phục vụ du lịch tại Lâm Đồng nói chung và Đà Lạt nói riêng. Các Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên thường xuyên được tổ chức quảng bá văn hóa truyền thống đến du khách. Phần nghi lễ sẽ được bắt đầu bằng phần giới thiệu về buôn làng cũng như văn hóa tập quán của người dân bản địa.
Phần quan trọng nhất của Lễ hội là nghi lễ cầu thần lửa. Lửa sẽ được đốt lên. Cùng với những lời cầu nguyện để chương trình diễn ra trọn vẹn và may mắn đến với tất cả du khách. Sau đó là điệu nhảy Wã kwằng được các nam thanh nữ tú biểu diễn để ăn mừng và chào đón thần linh. Rồi đến điệu múa Mừng lúa mới, điệu múa A ráp mồ ô và nhóm múa Ngày hội rông chiêng. Tất cả đều được biểu diễn rất sôi nổi trong những bộ trang phục nhiều màu sắc và những bài ca truyền thống.
Sau phần nghi lễ, du khách sẽ bước vào phần lễ hội. Tại đây bạn sẽ được giới thiệu về cuộc sống gắn với núi rừng của dân làng. Về lịch sự của Cồng chiêng, của lễ hội Đâm Trâu, lễ hội Mừng lúa mới. Tiếp theo chương trình sẽ là phần giao lưu văn hóa. Du khách sẽ được đánh thử cồng chiêng theo sự hướng dẫn của các nghệ nhân. Cùng hòa mình vào những điệu múa của vùng đất Tây Nguyên đầy nắng và gió. Đây sẽ là những trải nghiệm vô cùng thú vị mà bạn khó có thể nào quên.
Vừa rồi là những chia sẻ của LamDongtoplist về Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ về Di sản văn hóa phi vật thể này. Nếu có dịp đến Lâm Đồng, đừng quên tham gia trải nghiệm ngày hội bạn nhé!
